DETAILU NOTISIA


SEAK Inaugura Uma Lisan Boot no Uma Lisan Kabitan hodi Hametin Patrimóniu Kultural iha Manufahi

Pineapple

Manufahi-Alas, 28 Abril 2025 – Ministeriu Juventude, Desportu, Arte no Kultura (MJDAK), liuhosi Sekretaria Estadu Arte no Kultura (SEAK), partisipa iha serimónia inaugurasaun Uma Lisan Boot no Uma Lisan Kabitan iha Aldeia Aituha, Postu Administrativu Alas, Munisípiu Manufahi. Xefe Gabinete SEAK, Francisco Tae Mau, reprezenta Sua Exelénsia Sekretáriu Estadu Arte no Kultura, Jorge Soares Cristovão, iha eventu kulturál ne’ebé marka importánsia prezervasaun patrimóniu nasionál.

 

Tuir tradisaun lokál, Uma Lisan Boot no Uma Lisan Kabitan konvida SEAK atu marka prezensa iha serimónia inaugurasaun, hodi hatudu valorizasaun ba identidade kultural. Xefe Gabinete Francisco Tae Mau, iha ninia diskursu, subliña katak Konstituisaun RDTL artigu 59 garante direitu sidadaun hotu-hotu nian atu promove no proteje sira-nia identidade kultural, inklui Uma Lisan.

 

“Ohin, ita testemuña momentu sagradu ida bainhira sasán lulik sira husi bei’ala sira nian transfere ho respeitu ba uma tradisionál sira ne’ebé konstrui ho kuidadu durante tempu naruk. Governu, liuhosi MJDAK no SEAK, sente onradu atu sai sasin ba eventu kulturál importante ida-ne’e ba Uma Boot no Uma Kabitan,” afirma Xefe Gabinete.

 

Fransisco hatutan katak Uma Lisan sira-ne’e reprezenta identidade kultural orijinál no patrimóniu inestimável Timor-Leste nian. Nia destaka katak konstrusaun uma sira-ne’e utiliza materiál primáriu tradisionál, refleta métodu konstrusaun bei’ala sira-nian, hodi prezerva autentisidade.

 

Governu iha planu atu intensifika sensibilizasaun ba komunidade kona-ba importánsia prezervasaun identidade kultural auténtiku. Xefe Gabinete mós nota mudansa balun iha konstrusaun Uma Lisan ne’ebé komesa utiliza materiál modernu.

 

“Polítika governu nian maka kontinua halo sensibilizasaun liuhosi ekipa espesífiku sira atu informa komunidade, liuliu jerasaun foun sira, kona-ba oinsá harii no mantein Uma Lisan ho materiál orijinál hanesan du’ut no ai. Governu iha ona planu no hala’o hela kampaña kona-ba asuntu ne’e,” nia esplika.

 

Nia apela ba Uma Kabitan no Uma Boot, no liuliu ba joven sira, atu kontinua promove no konserva identidade kultural ne’ebé herda husi bei’ala sira. Nia mós fó atensaun ba membru família sira atu labele fa’an sasán lulik sira, tanba ne’e kontra lei.

 

Lia Nain Agusto Fernandes Quintão, husi Uma Lisan Boot, partilla kona-ba estrutura governansa tradisionál Aituha nian, ne’ebé envolve lisan lima no lisan haat ne’ebé serbisu hamutuk hodi foti desizaun importante. “Iha Aituha, ami iha lian ida de’it hodi kontinua tradisaun bei’ala sira-nian, no ami funsiona hanesan parlamentu ida hodi deside asuntu sira ho konsensu,” nia hateten.

Lia Nain mós apresia rekoñesimentu governu nian ba kultura nu’udar parte integrante identidade nasionál nian no husu kontinuasaun apoiu ba Uma Lisan Leodato no Uma Lima Latoo.

 

Serimónia inaugurasaun ne’e hetan partisipasaun husi Diretór Nasionál ONG Munisípiu Manufahi, Administradór Postu Administrativu Alas, Xefe Suku Aituha, lia-na’in lisan sira no komunidade Aituha tomak.

 

#MediaMJDAK

komentariu

MédiaMjdak
28 - 04 - 2025

IMAJEN SELUK

Eventu Nasional/Munisipiu

Eventu Nasional/Munisipiu

Nelyo Isaac Sarmento

Ministro MJDAC

MINISTÉRIO DA JUVENTUDE, DESPORTU, ARTE E CULTURA

Jorge Soares Cristovão

Sekrétario Estado

SECRÉTARIO ESTADO ARTE E CULTURA

Eventu Internasional

- LEJISLASAUN -

  • Orgánika Ministériu Juventude, Desportu, Arte no Kultura Download
  • Decreto Lei Komisaun Nacional do Desportu
        Decreto Lei No 60/2023 de 24 de Agusto Download
  • Resolução do Governo
        Politika Nasional ba Arte no Kultura Download